موجودات فضايي چه شكلي هستند؟
وقتي مي‌پرسند كه موجودات فرازميني چه شكلي است، نماهاي هاليوودي متفاوتي در ذهن شكل مي‌گيرد، از مهاجمان خونخوار گرفته تا كوچولوهاي دوست‌داشتني چون اي.تي. اما در واقعيت، يك موجود غيرزميني به چه شكل است؟
فاطمه محمدي‌نژاد: هيولاهاي شاخك‌دار، انسان‌نماهاي لاغر و رنگ‌پريده، موجودات نوراني و ... . وقتي اين سوال مطرح مي‌شود كه بيگانگان فضايي چه شكلي هستند، ما آزاديم كه تخيلات خود را به كار گيريم. علوم آينده در مورد آناتومي موجودات فرازميني هنوز نخستين بخش از اطلاعات خود را كسب نكرده است و ما نمي‌دانيم هنگام رويارويي انسان و موجودات فضايي، با چه چهره‌هايي روبرو خواهيم شد.
به گزارش نيوساينتيست، با وجود در اختيار نداشتن چنين مداركي، تركيبي از زيست‌شناسي زميني و اخترشناسي، نشانه‌هايي از آن‌چه در فضا وجود دارد، ارائه مي‌دهد. چند تن از دانشمندان سرشناس، در مورد موجودات فضايي كه ممكن است در دنياهاي بسيار دور زندگي كنند، حدس‌هايي زده‌اند.
چهره اين موجودات فرازميني بستگي به زمان و مكاني دارد كه ما آن‌ها را ملاقات مي‌كنيم. به‌جز بشقاب‌پرنده‌هايي كه گاه و بي‌گاه ديده مي‌شوند، دو حالت وجود دارد: يا در ملاقات‌هاي خود به سياره‌ها و قمرهاي همسايه از نزديك با اين موجودات برخورد خواهيم كرد و يا تماس‌هاي فراسياره‌اي با موجوداتي خواهيم داشت كه در سياراتي بسيار دور ساكن هستند.
برخورد اول: منظومه شمسي
اگر به‌طور اتفاقي اولين برخورد در منظومه شمسي باشد، بنابراين حداقل اطلاعات كمي در مورد اين موجودات خواهيم داشت. با توجه به وجود كربن و آب به عنوان
حلال، مكان‌هاي زيادي هستند كه مي‌توانند پذيراي حياتي مشابه زمين باشند. خاك زيرين مريخ ممكن است به اندازه كافي گرم باشد كه ميزبان ميكروب‌هايي شبيه باكتري‌هاي زميني گردد. حتي ممكن است چهارپايان بزرگ‌تري در درياهاي قمرهاي منظومه شمسي مثل "اروپا" قمر مشتري در حال شنا كردن باشند.
كرم‌هاي كوسه‌صفت اروپا
درك شولتزه ماكوخ، زيست‌شناس فضايي دانشگاه ايالتي واشنگتن معتقد است انرژي حاصل از حفره‌هاي يخ‌فشان قمر اروپا مي‌تواند مي‌تواند گروه بسيار بزرگي از ميكروب‌ها را تغذيه كند و اين خود مي‌تواند منجر به هرمي از شكارچيان گردد. شكارچي بزرگ اروپا كه هم‌سطح كوسه سفيد خودمان است، ممكن است موجودي هولناك به جرم يك گرم باشد. به گفته ماكوخ، اروپا مي‌تواند ميزبان ارگانيزم‌هايي به اندازه ميگو باشد، صيد كافي براي تغذيه شكارچيان بزرگ‌تر از آن وجود نخواهد داشت.
البته منظور از موجوداتي به اندازه ميگو لزوما اين نيست كه شكل آن‌ها نيز شبيه ميگو است. شولتزه ماكوخ گفت: «سخت است كه در مورد شكل احتمالي اين موجود سخني بگوييم. من حدس مي‌زنم چيزي شبيه كرم باشد. اين موجود، روي زمين جانور موفقي به حساب مي‌آيد.» حتي روي زمين نيز جانوران تنوع و اشكال بسيار متنوعي دارند.
بيگانگان اسيدي ناهيد
در حالي كه كرم يخي فرضي قمر اروپا در حفره‌هاي آب قديمي شنا مي‌كند، برخي زيست‌شناسان فضايي پا را فراتر نهاده و در مورد زندگي خارج از آب سخن مي‌گويند. بيشتر مكان‌هاي منظومه شمسي خيلي سرد يا خيلي گرم هستند و امكان وجود آب مايع را فراهم نمي‌كنند. اما به گفته استيون بنر از موسسه تكامل مولكولي كاربردي در فلوريدا، مايعات فراواني وجود دارند كه ممكن است زندگي فضايي را رقم بزند.
ابرهاي سياره ناهيد حاوي قطرات اسيد سولفوريك است و ميلياردها سال پيش، احتمالا حوضچه‌هايي از اين ماده بر سطح اين سياره وجود داشته است. با وجود اين‌كه اين ماده براي آب معمولي ما بسيار مخرب است، اما ممكن است براي موجوداتي با ساختار زيست‌شيمي مناسب، مايه حيات باشد. اين ساكنان اسيدي ممكن است با ساختاري مقاوم شكل گرفته باشند. فيلم بيگانه رايدلي اسكات و بيگانگان جيمز كامروان را يادتان هست؟
بنر گفت:« ناهيدي‌هاي چند سلولي كه در اسيد سولفوريك مايع زندگي مي‌كنند، ممكن است رگ‌هايي از شيشه داشته باشند!» بنر اين را به اميد وجود موجوداتي شفاف و شيشه‌اي كه به آرامي و دقت از صخره‌هاي ناهيد بالا مي‌روند، مي‌گويد. اما شيشه تنها گزينه نيست و مواد مقاوم ديگري نيز وجود دارند. بنر خاطرنشان كرد: «پليمرهاي انعطاف‌پذيري وجود دارند كه در مقابل اسيد مقاومند، مثل تفلون، پلي‌اتيلن و سيليكون.»
سالمندان يك ميليون ساله تيتان
در مكان‌هاي ديگر منظومه شمسي ما، درياچه‌هاي سطحي و درياها با اين‌كه حاوي آب نبوده، اما وجود داشته‌اند. در قمر تيتان زحل، اين درياچه‌ها از محلول سرد هيدروكربن متشكل از اتان و متان تشكيل شده‌اند. به عقيده شولتزه ماكوخ، اين درياچه‌هاي ممكن است ميزبان موجوداتي بزرگ‌تر باشند. وي گفت: «آب داراي كشش سطحي بسيار قوي است كه بر حجم تك سلولي‌ها اثر مي‌گذارد. به همين دليل باكتري‌هاي زميني اين‌قدر كوچكند.»
كشش سطحي در محلول اتان-متان بسيار كمتر است، بنابراين تك سلولي‌هاي مي‌توانند غول‌پيكر باشند. شولتزه ماكوخ با اشاره به رمان خود با نام "فضاي ابديت" گفت:« من موجوداتي را در اندازه‌هاي يك تخته‌سنگ تصور مي‌كنم كه بر سطح شناورند و هيدروكربن‌ها را مي‌بلعند. البته اين يك ماجراي علمي-تخيلي است، اما ممكن است چيزي شبيه به اين وجود داشته باشد.»
از نظر ما ممكن است تيتاني‌ها خيلي آسوده خاطر به نظر برسند. درياها در دماي 180- درجه سانتي‌گراد، آن‌قدر سرد هستند كه واكنش‌هاي شيميايي را به شدت آرام مي‌كنند. شولتزه ماكوخ در اين رابطه ابراز داشت: «همه چيز ممكن است آرام حركت كرده يا آرام رشد كند. طول عمر چنين موجوداتي مي‌تواند دست‌كم ده‌هزار سال باشد يا حتي به ميليون نيز برسد.»
كي اونجاست؟
رويارويي با اين موجودات، بسيار غريب و حيرت‌آور است؛ اما به نظر نمي‌رسد صحبت كردن با آن‌ها چندا جذابيتي داشته باشد. براي يافتن موجودات فضايي با سطح هوشي برابر خودمان يا حتي بسيار بيشتر از آن، مسلما بايد از مرزهاي منظومه شمسي خود فراتر رويم. برخي اخترشناسان در جستجوي هوشمندان فرازميني، در تلاش براي توليد گيرنده‌هاي راديويي خاصي براي شنيدن صداي موجودات فضايي بوده‌اند. حالا محققان در حال مذاكره در مورد اين موضوع هستند كه چطور پا پيش نهاده و پيغام‌هايي ارسال كنند. اگر ما ارتباطي برقرار كنيم چه موجودي آن سوي خط خواهد بود؟
با وجود عدم آگاهي در مورد ساختار يا محل سكونت اين موجودات، مي‌توان چند حدس زد. ممكن است بدن آن‌ها از گوشت باشد. رين روتسچايلد از مركز تحقيقات ايمز ناسا گفت:« شكارچيان ممكن است هوشمندتر باشند. با اين حساب به احتمال زياد بايد با جانوراني گوشت‌خوار يا حتي موجودات همه‌چيزخوار مثل خودمان روبرو باشيم».
در واقع، هوشمند فرازميني يا به‌اختصار اي.تي، براي برقراري ارتباط با ما بايد قادر به دريافت يا ارسال امواج راديويي باشد يا از وسيله‌اي استفاده كند كه از فاصله‌هايي دور معادل چندين سال نوري عبور كند. (هر سال نوري، مسافتي است كه نور با سرعت سيصدهزار كيلومتر بر ثانيه در يك سال طي مي‌كند، حدود ده‌هزار ميليارد كيلومتر)؛ بنابراين آن‌ها يا بايد موجودات عظيمي باشند كه براي استفاده از امواج راديويي طبيعي در گفتار و شنيدار خود تكامل يافته‌اند و يا موجوداتي داراي فناوري باشند.
بنابران فضايي‌هاي پيغام‌دهنده احتمالا نوعي اجتماع دارند كه لزوما شبيه جوامع انساني نيست. شولتزه ماكوخ در اين رابطه گفت: «نوعي هوشمندي در جوامع زنبورها و موريانه‌ها ديده مي‌شود. تصور من چيزي شبيه يك كلوني مورچه يا موريانه است كه بسيار هوشمند شده‌اند.» اما اين صحبت‌ها، اطلاعاتي در مورد اين‌كه آيا آن‌ها پشمالو، فلس‌دار يا لزج هستند، به ما نمي‌دهند. حتي روي زمين هم مغزهاي هوشمند به اشكال مختلفي وجود دارند: دلفين‌ها و پستانداران، طوطي‌ها و كلاغ‌ها، سمورهاي دريايي، گوركن‌ها و اختاپوس‌ها جزو اين دسته‌اند.
جك كوهن، زيست‌شناس توليدمثل كه فيلم‌سازان بسياري را در توليد فيلم‌هاي عملي‌تخيلي ياري رسانده، گفت: «روي زمين در طول زمان خيلي چيزها تكامل يافته‌اند مثل: قلب، چشم‌ها، دست‌ها و پاها، جنسيت، پرواز و .... اين اتفاقات به صورت مستقل در شاخه‌هاي مختلف درخت زندگي روي داده‌اند. اگر زمين از ابتدا آغاز شود، دوباره همه اين‌ها را خواهيم داشت.»
بنابراين اگر با موجودات فضايي كه محل سكونتشان زياد با زمين متفاوت نيست برخورد كنيم، به احتمال زياد خصوصيات مشابهي با زميني‌ها خواهيم ديد. ممكن است آن‌ها صورت داشته باشند. يا حتي دست. اما اين احتمال هم هست كه دم‌هاي قابض يا خرطوم داشته باشند. روتسچايلد گفت: «ممكن است آنتن يا شاخك داشته باشند. ممكن است يك اختاپوس به ما نگاه كند و با خود فكر كند چطور اين موجود با دو دست بدتركيب مي‌تواند به فناوري دست يابد؟»
اگر اين موجودات هوشمند آبزي باشند، سوال اين است كه چطور زندگي مي‌كنند؟ در زمين انسان‌ها از آتش تقريبا در همه موارد زندگي استفاده مي‌كنند، امري كه براي موجودات آبزي غيرممكن است. احتمالا بهتر است هيولاهاي شاخك‌دار پيش از تشكيل امپراتوري خود از آب بيرون بيايند.
با همه اين‌ها يك زيست‌فضاشناس شجاع بايد خود را براي رويارويي با موجوداتي چندسلولي و اجتماعي آماده كند كه چشم و جنسيت دارند.
نویسنده: محمدکاظم شمشیری
نظرات شما عزیزان:
<-PollName->
آمار
وب سایت:
تبادل
لینک هوشمند
